(Dilerseniz bu yazıyı aşağıda podcast formatında dinleyebilirsiniz.)
Geçtiğimiz günlerde Rekabet Kurulu (“Kurul”), ERY Motors, Özgen Gallery ve Canatar Auto isimli teşebbüslerin “Honda S2000” marka ve model ikinci el araç fiyatlarını birlikte belirlemek suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesini ihlal ettikleri iddiasına ilişkin dosyaya yönelik gerekçeli kararlarını yayımladı.
Bahse konu dosyada, Özgen Gallery[1] ve Canatar Auto[2] uzlaşma sonucunda ceza alırken, ERY Motors[3] soruşturma sürecinin sonuna kadar devam etti. Kurul, ERY Motors bakımından herhangi bir ihlal tespiti yapmadı. Bu kararları gördüğümüzde, Gübre dosyasında İGSAŞ için ortaya çıkan benzer bir durum acaba Özgen Gallery ve Canatar Auto için mi yaşandı diye düşündük. Hatırlarsınız, gübre sektöründe faaliyet gösteren teşebbüsler hakkında açılan soruşturmada, İGSAŞ uzlaşma sonucunda idari para cezası alırken[4], soruşturma sürecinde sonuna kadar giden diğer teşebbüsler hakkında herhangi bir ihlal tespitinde bulunulmamıştı[5]. Ekipten arkadaşlarımız bu konunun da değerlendirildiği bir tebliği bu yıl Bilgi Üniversitesi’nde sunmuştu. Söz konusu tebliğin Youtube kaydını da ayrıca siz okuyucularımızla paylaşmak istedik.
Bizler de bu yazımızda Kurul’un Oto Galericiler soruşturmasını ve bu soruşturmada neler olduğunu, Kurul’un değerlendirmelerini ve bu karardan yapılabilecek çıkarımları ele almayı amaçlıyoruz.
Ne oldu Oto Galericiler dosyasında?
Kurul, 4054 sayılı Kanun 4. maddesinin ihlal edildiği iddiasına ilişkin olarak bu üç firmaya yönelik bir soruşturma başlatıyor.
Anılan soruşturma süreci devam ederken, Özgen Gallery ve Canatar Auto birer gün arayla uzlaşma başvurusunda bulunuyor. Kurul, uzlaşma başvurusunu kabul edip ikisi arasındaki tek bulgu niteliğindeki Bulgu 7’den kalkınarak, bir ihlal tespitinde bulunuyor. Uzlaşmaya esas teşkil eden Bulgu 7’de, Özgen Gallery’nin sahibi tarafından, 1.250.000 TL fiyat ile Honda S2000 ilanı olan Canatar Auto sahibine ilgili araç modelinin fiyatının alt limit 1.500.000 TL olacak şekilde güncellendiği belirtilerek kendisinin de bu şekilde fiyat artışında bulunmasının önerildiği görülüyor. Söz konusu öneriye cevaben gönderilen “Ben her türlü yaparım. … Millet çıksın ben anında çıkarım” ifadeleri ile, Canatar Auto sahibi tarafından fiyat artış önerisinin kabul edildiğinin gösterildiği belirtiliyor. Dolayısıyla, Kurul, bu yazışma ile yazışma tarafları arasında Honda S2000 araç fiyatlarının artırılması konusunda rekabeti kısıtlayıcı bir anlaşma olduğuna kanaat getiriyor.
Bununla birlikte, aynı soruşturmanın tarafı olan ve soruşturmada uzlaşmayan ve soruşturma sürecinde sonuna kadar giden teşebbüs ERY Motors ise hiç idari para cezası ödemeyecek. Kurul’un bu teşebbüse ilişkin kararında ise iki bulgu bulunuyor. Bir tanesi halihazırda uzlaşma başvurusunda bulunan iki teşebbüs arasında geçen ve yukarıda anlatmış olduğumuz Bulgu 7. Bir diğer bulgusu ise Özgen Gallery’de yapılan yerinde incelemede elde edilen, Özgen Gallery, Canatar Auto ve ERY Motors’un katılımcı olduğu bir WhatsApp grubunda gerçekleştirilen yazışma (Bulgu 2).
Söz konusu Bulgu 2’de, Canatar Auto ve ERY MOTORS arasında Honda S2000 ve Nissan 350Z modellerinin fiyatlandırmasıyla ilgili bir iletişim söz konusu. Canatar Auto, belirli bir fiyatla Honda S2000 marka aracını satışa koyduğunu duyurmuş ve rakiplerin fiyat artırması halinde kendisinin de fiyat artıracağını belirtmiştir. Buna karşılık ERY Motors ise “en dip (…)” şeklinde yanıt vermiştir. Kurul, her ne kadar bu ifadenin bir fiyat tespiti olarak yorumlanabilecek bir ifade olduğunu belirtse bile, söz konusu WhatsApp grubunda aynı anda birden fazla mesajın gönderildiğini ve yazışmaların bütün olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir.
ERY Motors ise, savunmasında bu ifadenin Canatar Auto’nun mesajına doğrudan bir yanıt olmadığını, aksine Nissan 350Z modeliyle ilgili devam eden bir konuşmanın parçası olduğunu ifade etmiştir. Kurul, bu savunmaya itibar etmiş, ERY Motors’un “en dip (…)” ifadesinin Nissan 350Z’nin güncel piyasa durumunu belirtmeye yönelik olduğu olarak anlaşıldığını belirtmiştir.
Nitekim Kurul, Honda S2000 marka araçların ilan fiyatlarındaki değişimleri incelemiştir. ERY Motors, önceki ay daha yüksek bir fiyatla ilan verdiği aracı Ocak ayında farklı bir fiyata satmış. Canatar Auto ise 22 Aralık 2022’de belirlediği ilan fiyatını, 18 Ocak 2023’te önce artırmış, sonra başka bir seviyeye çekmiş. Ancak Kurul, bu fiyat değişikliklerinin, yazışmalarda geçen fiyatlarla tam olarak örtüşmediği sonucuna varmış.
Kurul, Canatar Auto’nun yazışmalarda geçen fiyat seviyesine ancak dört ay sonra, Mayıs 2023’te ulaştığını tespit ediyor. Bu durum, taraflar arasında fiyat belirleme konusunda bir anlaşma olmadığını ve yazışmalardaki “En dip (…)” ifadesinin Honda S2000 ile ilgili olmadığı kanaatine ulaştırıyor.
Sonuç olarak, Kurul bu yazışmaların bir kartel anlaşması olduğuna dair kesin bir kanıt sunmadığına karar vermiştir. Bu nedenle ERY Motors hakkında herhangi bir ihlal tespiti yapılmamış, Canatar Auto ile Özgen Gallery’den farklı olarak ERY Motors için ceza uygulanmamıştır.
Buradan ne sonucu çıkarmalıyız?
Rekabet Kurulu’nun Oto Galericiler soruşturması kapsamında aldığı kararlar, uzlaşan ve uzlaşmayan teşebbüslerin durumları arasında her zaman uzlaşan teşebbüsün daha avantajlı olmayacağı sonucunu göstermektedir. Özgen Gallery ve Canatar Auto’nun uzlaşma başvurusunda bulunarak ceza almaları, uzlaşmanın teşebbüsler için ceza indirimi gibi avantajlar sunabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, ERY Motors soruşturma sürecinde uzlaşma yoluna gitmemiş ve Kurul tarafından herhangi bir ihlal tespiti yapılmamıştır. Nitekim bu durum, gübre soruşturmasında İGSAŞ’ın başına gelen durumla benzer bir nitelik de taşımaktadır. Bütünlük adına, gübre dosyasında aynı bulgu bakımından uzlaşma sonucunda bir ihlal tespiti yapılırken, soruşturma sürecinde sonuna kadar giden teşebbüs bakımından aynı bulgu açısından bir ihlal tespiti yapılmamıştır. Nitekim İGSAŞ’ın başına gelen bu durum, yakın zamanda bir Rekabet Kurumu meslek personeli tarafından yayımlanan yüksek lisans tezinde[6] de eleştirilmiştir. Söz konusu yüksek lisans tezinde, aynı davranışa iştirak eden taraflardan biri hakkında ihlal tespitinde bulunulmuşken diğer taraflar hakkında ihlal değerlendirmesinde bulunulmamasının, teşebbüslere eşit muamelede bulunulmadığı yönüyle eleştirilmektedir.
Sonuç olarak, bu karar ve İGSAŞ kararı, şirketlerin soruşturma açıldığında uzlaşma masasına otururken ince eleyip sık dokumaları gerektiğini göstermektedir. Bu tür durumlar, şirketlerin stratejik kararlar alırken detaylı bir değerlendirme yapmalarının önemini vurguluyor. Yani, ince eleyip sık dokumak bu işin püf noktası! Bu yaklaşım, şirketlerin daha bilinçli ve sağlam adımlar atmasına yardımcı olabilir.
[1] Rekabet Kurulu’nun 24-05/76-29 sayılı ve 18.01.2024 tarihli kararı, https://www.rekabet.gov.tr/Karar?kararId=9c632b42-965b-4351-9352-92380f823f32, Son erişim tarihi: 29.08.2025.
[2] Rekabet Kurulu’nun 24-05/77-30 sayılı ve 18.01.2024 tarihli kararı, https://www.rekabet.gov.tr/Karar?kararId=224009c3-add2-4350-961d-5b0dbdd3c9d2, Son erişim tarihi: 29.08.2025.
[3] Rekabet Kurulu’nun 24-14/305-121 sayılı ve 21.03.2024 tarihli kararı, https://www.rekabet.gov.tr/Karar?kararId=2103a92c-b18b-4751-9211-21f4e65e1c58, Son erişim tarihi: 29.08.2025.
[4] Rekabet Kurulu’nun 21-63/883-432 sayılı ve 23.12.2021 tarihli kararı, https://www.rekabet.gov.tr/Karar?kararId=4df981b5-b334-451e-a9a2-ce806d955433, Son erişim tarihi: 29.08.2025.
[5] Rekabet Kurulu’nun 23-40/763-267 sayılı ve 03.08.2023 tarihli kararı, https://www.rekabet.gov.tr/Karar?kararId=1013a723-bb27-4abf-83a3-9dd9a9dacde5, Son erişim tarihi: 29.08.2025
[6] Yalçınkaya, Atahan. Türk Rekabet Hukukunda Uzlaşma Prosedürü. 2025, s. 150.
