Elektromobilite tüm dünyada ulaşım politikalarının merkezinde bulunuyor. Alternatif yakıt teknolojilerinin gelişmesi ile yaygınlaşan elektrikli araçların kullanım alanı gün geçtikçe artıyor. Toplu taşımadan deniz araçlarına, ticari taşımacılıktan bireysel kullanıma kadar ulaşımın her noktasında yer alan elektrikli araçların yaygınlaşması ise çok sayıda tartışmayı beraberinde getiriyor.
Elektromobilitenin hızlı gelişimini tetikleyen unsurların başında teknolojik inovasyon ve kamu politikaları geliyor. Batarya ve şarj teknolojileri geliştikçe elektrikli araçların kullanım alanı yaygınlaşıyor. Bu yaygınlaşma ise elektrikli araçların kamu politikalarında daha fazla yer bulmasını sağlıyor.
Politika tercihlerinde yaşanan bu gelişmeler, elektromobilite sektöründeki paydaş profilinin de çeşitlenmesine neden oluyor. İlk yıllarda otomotiv sektörü ile ilişkilendirilen elektrikli araçlar, bugün geldiğimiz noktada çok çeşitli bir ekosistemin merkezini oluşturuyor. Uçtan-uca birbirini tamamlayan bir hizmet ağı olarak hareket eden bu ekosistemin başarıya ulaşması ise paydaşlar arasında verimli bir etkileşim kurulmasını gerektiriyor.
İşte bu ihtiyacı karşılamak ve sektörün geleceğini değerlendirmek için harekete geçen Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (“TEHAD”) ve Fark Labs elektromobilite sektörünün tüm paydaşlarının bir araya geldiği bir çalıştay düzenledi.
TEHAD’ın en köklü üyelerinden biri olan ve elektromobilite regülasyonlarına ilişkin yoğun çalışmalar yapan BASEAK ekibi de bu çalıştaya katılım gösterdi. TEHAD’ın öncülüğünde gerçekleştirilen çalıştaya otomotiv üreticileri, enerji şirketleri, şarj işletmecileri ve yazılım hizmetleri ile batarya ve teknoloji üreticilerini içeren elektromobilite ekosisteminden yoğun katılım oldu.
Sektör paydaşlarının yanı sıra akademisyenlerin, otomotiv gazetecilerinin ve kamu politikası danışmanlarının da katıldığı etkinlik Fark Labs’in ev sahipliğinde gerçekleştirildi.
Çalıştaydan Notlar
Alternatif yakıtların odak noktasını oluşturduğu çalıştayda, elektrikli, hibrid ve hidrojen yakıtlı araçlar için 2030 Türkiye vizyonu ele alındı. Sektörün bugüne kadar geçirdiği dönüşümün incelendiği etkinlik kapsamında geleceğe ilişkin tartışmalar aşağıdaki beş odak noktası altında ele alındı:
- Şarj istasyonları ve şebeke altyapısı
- Enerji talep ve tedariğinin durumu
- Akü-batarya teknolojisi ve elektrik depolama
- Otomotiv ve yan sanayi
- Dijitalleşme ve tüketici kullanım alışkanlıkları
Çalıştay kapsamında yukarıdaki tüm odak noktaları için bir komite oluşturuldu. Katılımcılar ise ilgi alanları ve uzmanlıklarına göre seçtikleri komitelere katılarak çalıştaya katkı sağladı.
Uzun yıllar EPDK bünyesinde kritik çalışmalar yaptıktan sonra ekibimize katılan Danışman Av. İlker Kıl, uzmanlık alanı olan “Enerji Talep ve Tedariği” komitesinde yer alarak kamu politikası perspektifinden değerlendirmelerde bulundu. Kıdemli Av. Armanç Canbeyli ise otomotiv sektöründeki tecrübeleri kapsamında “Şarj İstasyonları ve Şebeke Altyapısı” komitesinin temsilciliği görevini üstlendi ve çalıştay kapsamında komitenin tespitlerine ilişkin bir kapanış konuşması gerçekleştirildi.
Tüm katılımcıların katkı sunmasına açık bir tartışma ortamında gerçekleştirilen çalıştay kapsamında sektör paydaşları gelişimin önünde engel teşkil edebilecek sorunların bir haritasını çıkarttı. Sorunların tespit edilmesinin ardından bunlara ilişkin çözüm önerileri ile çözüme katkı sağlaması beklenen kamu kurumları ve özel kuruluşlar ele alındı.
2030 vizyonuna giden yolda gelişim ihtiyacı duyulan alanlar
Sektörün farklı kademelerinden yüzlerce uzmanın ve temsilcinin bir arada olduğu çalıştayın temel amaçlarından biri de gelişim ihtiyacı olan alanların tespit edilmesi ve bunlara ilişkin çözüm önerilerinin raporlanmasıydı. Çözüm önerilerinin somutlaştırılmasını ve aksiyon alınabilir duruma getirilebilmesini amaçlayan katılımcılar, komite çıktılarını kısa, orta ve uzun vadeli olarak sınıflandırdı.
Diğer komitelerden gelen geribildirimleri de dikkate alan çalıştay moderatörleri kolektif bir yol haritası üzerinde çalıştı. Yatırım ortamının geliştirilmesi ve hukuki öngörülebilirlik ihtiyacının kapsamlı olarak tartışıldığı komite toplantılarında, yerel yönetimlerin süreç içerisindeki yerine de değinildi.
Çalıştayın bir diğer önemli çıktısı ise paydaşlar arasındaki etkileşim ihtiyacı oldu. Değer zincirinin birbirini tamamlayan kademelerinde faaliyet gösteren paydaşların, ortak sorunlar karşısında işbirliği yapabilmesinin önemine değinen katılımcılar, benzer bir yaklaşımın regülasyon işlevi üstlenen kamu kurumları arasında da geliştirilmesi gerektiğini değerlendirdi.
Regülasyon beklentilerinin de ele alındığı çalıştayda, yasama sürecinin sektör paydaşlarının katkısına açık olması ve uzman görüşlerinin süreçte girdi olarak ele alınması gerektiğine değinildi.
Gelişimin önündeki direnç noktalarının tespit edildiği çalıştayda tüm komitelerin gündeminde yer alan ortak konuların başında rekabetçi bir piyasa yapısı oluşturulması, yatırımların teşvik edilmesi ve hukuki öngörülebilirliğin sağlanması geldi.
TEHAD’ın bu yıl ikincisi düzenlediği çalıştay ilk olarak 2020 yılında kapılarını açmıştı. 2020 yılındaki çalıştaya da katkı sunma imkanı bulan BASEAK ekibinin konuya ilişkin değerlendirmelerine buradan; elektromobilite regülasyonlarının dünyadaki durumuna ilişkin değerlendirmelerimize buradan ulaşabilirsiniz.
Çalıştay çıktılarının özetlendiği Türkiye 2030 Elektrikli Ulaşım Raporu’na ise buradan ulaşabilirsiniz. Bu vesileyle nazik daveti için TEHAD Başkanı Berkan Bayram’a ve çalıştaya ev sahipliği yapan Fark Labs ekibine teşekkür ediyoruz.
